Polscy jogini się policzyli

Informacyjny portal o jodze, uważności i zdrowym stylu życia, Bosonamacie.pl, we współpracy z Porozumieniem Szkół Jogi, Stowarzyszeniem Jogi Iyengara w Polsce oraz magazynami: Joga, Yoga&Ayurveda oraz portalami joga-abc.pl i PortalYogi.pl przeprowadził w marcu i kwietniu 2016 roku badanie ilościowe na temat osób ćwiczących jogę w Polsce. Badanie objął patronatem Ambasador Republiki Indii w Polsce.

Dzięki szerokiej współpracy i zaangażowaniu niemal wszystkich mediów związanych z jogą, oraz szkół należących i będących sympatykami Porozumienia Szkół Jogi, udało się dotrzeć i przebadać bardzo dużą i reprezentacyjną dla całej Polski, próbę osób praktykujących jogę.

Ankietę internetową na stronie badaniejogi.pl wypełniły 3743 osoby. Z pośród tej liczby 84 % praktykuje jogę obecnie, dalsze 12 % miało kontakt z jogą w przeszłości, a tylko niecałe 2 % badanych nigdy nie miało styczności z jogą. Oznacza to, że badanie przede wszystkim obejmuje próbę osób aktywnie praktykujących jogę i mających styczność z jogą i wnioski z badania dotyczą tej grupy osób.

Warto tutaj wspomnieć, że wyniki badania Diagnoza Społeczna z 2015 roku, wskazują, iż 0,9% Polek i Polaków powyżej 15 r.ż. deklaruje ćwiczenie jogi. Czyli można przyjąć, iż w Polsce jogę praktykuje ok. 300.000 osób. Porównując ten wynik z wcześniejszą edycją Diagnozy Społecznej widzimy rosnącą popularność jogi w Polsce (250.000 osób w 2013 roku).

Kto ćwiczy jogę?

Wyniki badania przeprowadzonego przez Bosonamacie.pl, pozwalają scharakteryzować specyfikę polskich adeptów jogi, funkcjonującą wśród nich wizję jogi, motywację do praktyki i wiele innych szczegółowych zmiennych.

O ile potwierdziło się to co dotychczas powszechnie wiedzieliśmy, że statystyczna osoba ćwicząca jogę jest dobrze wykształconą kobietą, mieszkająca w dużym mieście, to pewnym zaskoczeniem jest skala tego zjawiska.

Okazuje się, że kobiety stanowią aż 89 % osób deklarujących praktykę jogi.

Z kolei 60% badanych mieszka w mieście powyżej 300 tys. mieszkańców, a kolejne 13 % mieszka w mieście liczącym 100 -300 tys. mieszkańców.

Najwięcej bo 37 % osób jest w grupie wiekowej 30 – 39 lat, 20-sto latkowie i 40-sto latkowie stanowią odpowiednio 23 i 22 % badanych, a 16 % to osoby w wieku 50 lat i wyżej.

Wygląda na to, że jak na razie polska joga jeszcze nie ma charakteru masowego tak jak to ma miejsce w większości krajów Unii Europejskiej, a wciąż rozwija się pośród wąskiej grupy odbiorców, bo aż 80% osób ćwiczących jogę ma wyższe wykształcenie, z czego aż 12,5 % posiada stopień doktorski lub wyższy. Te liczby pokazują, że joga ma charakter elitarystyczny i mogą świadczyć o tym, że świadomość w całym polskim społeczeństwie na temat jogi, jest wciąż bardzo uboga.

Na potwierdzeniem tezy, że joga rozwija się w wąskich środowiskach osób związanych zawodowo, rodzinnie lub towarzysko wskazuje też fakt, że aż 67 % respondentów zna co najmniej kilka innych osób ćwiczących jogę.

Joga praktyczna czy ezoteryczna?

Wiele wyników pokazuje, że osoby które mają styczność z jogą traktują ją zdecydowanie pragmatycznie i używają głównie do celów praktycznych, a znacznie rzadziej postrzegają jogę w kategoriach ezoterycznych czy metafizycznych. Świadczy o tym choćby fakt, że dla 73 % badanych joga okazuję się być ich podstawową aktywnością fizyczną. 96 % badanych praktykuje jogę regularnie co najmniej raz w tygodniu i aż 26 % badanych praktykuje 4 razy w tygodniu lub częściej.

Szczególnie interesujące okazały się odpowiedzi na pytanie „czym dla ciebie jest joga”:

najwięcej bo 82 % badanych traktuje jogę jako środek do poprawy kondycji fizycznej; 70% odpowiedziało, że joga jest sposobem na dobre samopoczucie; dla 65% joga jest formą rozwoju osobistego, a dla 45 % jest formą sportu i aktywności fizycznej.

Taki zestaw odpowiedzi wskazuje, że recepcja jogi w Polsce ma charakter zdecydowanie bardziej praktyczny i użytkowy, nastawiony na zdrowie, dobre samopoczucie i rozwój osobisty.

Dla wielu może być to sporym zaskoczeniem szczególnie gdy porównamy te dane z faktem, że znacznie mniej osób postrzega jogę w kategoriach ezoteryczno – religijnych, bo jeśli jeszcze dla 43 % badanych ćwiczenie jogi jest medytacją, to już tylko dla 23% badanych joga stanowi formę praktyki duchowej, dla 19% jest filozofią, a formą religii tylko dla 0,6%.

Autorzy badania zadali także pytanie o motywacje do ćwiczenia jogi i znowu okazało się, że są one zdecydowanie pragmatyczne, gdzie joga stanowi pomocne narzędzie do codziennej pracy nad sobą na poziomie zarówno fizycznym jak i psychologicznym.

86 % badanych wskazało, że ćwiczy jogę dla poprawy i utrzymania kondycji fizycznej, rozciągnięcia i wzmocnienia ciała; 73 % motywuje dobre samopoczucie, jakie odczuwają po jodze; 72 % joga uspokaja i wycisza, redukuje stres; 59 % dla poprawy zdrowia fizycznego i lub redukcji bólu; 58 % dla zachowania równowagi i harmonii; 54 % dzięki jodze lepiej funkcjonuje w życiu codziennym; a tylko 18 % ćwiczy dla zwiększenia koncentracji.

Gdzie ćwiczymy jogę?

Specyfiką jogi do której już Polacy zdążyli się przyzwyczaić jest to, że można się jej nauczyć i praktykować w specjalnie dedykowanych szkołach jogi. Taki sposób wybiera 61,5 % badanych, kolejne 20,5 % lubi praktykować w zaciszu swojego domu. Pozostali wybierają inne miejsca, przede wszystkim fitness kluby – 10 %, ale też domy kultury, uczelnie, parki, indywidualne zajęcia i inne.

Jaką jogę ćwiczymy?

Na odpowiedź na to pytanie czekaliśmy chyba najbardziej. Dla wielu kwestia wyboru stylu czy metody jest jak kwestia wyboru klubu dla kibica sportowego. Przywiązujemy wiele wagi do tego wyboru i niektórzy są gotowi toczyć gorące spory, która joga jest najlepsza.

Otóż zaskoczenia nie ma. Spośród wszystkich znanych i praktykowanych w Polsce rodzajów jogi, najchętniej wybierane są te oparte na regularnej i rozbudowanej praktyce asan i technik oddechowych. Czyli dominuje joga wg metody Iyengara, którą wybrało 49,7 % badanych, następna w kolejności jest Ashtanga praktykowana przez 23,4 %. Natomiast style inspirowane Ashtangą, czyli tzw. style vinyasowe wybiera 14,9 %, a jej ekstremalną formę tzw. power jogę wybiera kolejne 5,1 % ćwiczących Polek i Polaków.

Duża grupa osób deklarujących praktykę jogi, bo aż 24,7 % osób, nie potrafi podać lub nie czuje się związana z żadną określoną metodą, tradycją czy stylem.

Joga, a światopogląd

Joga w Polsce okazuje się mieć nie tylko charakter zdecydowanie praktyczny i użytkowy, ale także wydaje się pozsotawać neutralna światopoglądowo.

Z pośród osób badanych 40 % zadeklarowało jednoznacznie, że są wierzący, a ateizm zadeklarowało 18 % osób. Jest to wynik zbliżony do spodziewanego w tej grupie społecznej i wiekowej, czyli wykształconych mieszkańców miast w wieku 20-50 lat.

Natomiast spośród osób deklarujących wiarę, aż 81 % osób zadeklarowało wiarę chrześcijańską, jedyną inną znacząca religią okazał się Buddyzm wskazany przez 4,7 % respondentów, natomiast odsetek osób deklarujących Hinduizm był znikomy.

Takie wyniki pokazują, że recepcja jogi w Polsce, podobnie zresztą jak w innych krajach zachodnich, nie łączy się ze zmianą wiary czy neofityzmem religijnym.

Inną kwestią jest zmiana stylu życia i diety, która wydawało by się powinna towarzyszyć regularnej praktyce jogi. Tu znowu pozostajemy jak na razie konserwatywni i trzymamy się swoich obyczajów, bo tylko 20 % spośród badanych zadeklarowało dietę wegetariańską lub wegańską.

*  * *

Badanie wykonali i przeprowadzili redaktorzy Bosonamacie: Anna Chomczyk, Olga Lasota i Krystian Mesjasz.

Wszystkie wyniki badania są dostępne  > > > tutaj < < < 

joga się liczy