fot. Shvets production

Jak lato wpływa na doshe? Część III – Kapha

W trzeciej, ostatniej części naszego cyklu zastanowimy się nad tym, jak lato wpływa na doshę Kapha. Po wiośnie, która sprzyja gromadzeniu się wilgoci i ociężałości nasilających Kaphę, lato z jego ciepłem i suchością, może nieść prawdziwą ulgę osobom, u których ta dosha dominuje.

Jak lato wpływa na Kaphę?

Kapha ma tendencję do bycia ociężałą niezależnie od pory roku. To najbardziej statyczna ze wszystkich dosh. Jednak lato może okazać się dla nie najbardziej łaskawe. Zwykle zaśluzowana, zakatarzona, z alergią, mgłą mózgową, ospałością … teraz może skorzystać z ciepła i dobrodziejstwa promieni słonecznych, które ją doenergetyzują, ogrzeją i osuszą jej wilgotną naturę.

Letnie upały mogą zmęczyć Kaphę, jak każdego, jednak odpowiednio dysponując swoją energią, osoba z dominacją tej doshy ma szansę dobrze wykorzystać swój potencjał,  wzmacniając ciało jak i umysł.

Ajurweda jak zwykle oferuje wiele cennych wskazówek dostosowanych do unikalnej konstytucji. A jakie ma na ten sezon dla Kaphy?

Jak Kapha może sobie radzić z letnimi dolegliwościami?

• Dieta: Im mniej ciężkostrawnego (mięso, smażone), śluzotwórczego (nabiał), wodnistego (arbuzy, ogórki, cukinia), węglowodanowego (makaron, pszenica) jedzenia, tym lepiej. Im więcej smaków ostrych i gorzkich tym na talerzu Kaphy zdrowiej. Ostre smaki pobudzają leniwe Agni Kaphy, wspierając procesy trawienne. Wspomagają też eliminację toksyn, ponieważ ostre działa napotnie, a pot pomaga odprowadzić z ciała toksyny zwane w Ajurwedzie Ama. Ostre smaki działają też wykrztuśnie, co z kolei ułatwia pozbycie się śluzu charakterystycznego dla tej doshy. Rasę, czyli smak ostry mają bazylia, estragon, lawenda, cebula, papryka, majeranek, rozmaryn (i gorzki), imbir.

Gorzki smak reprezentują zielone warzywa liściaste takie jak np. sałata, czy szpinak, których latem na ryneczkach jest nieprzebrane bogactwo. Smak ten działa ściągająco i redukuje wilgoć, w którą Kapha obfituje.

Poza tym Kapha może cieszyć się smakiem brzoskwiń, moreli, wiśni, kaki, brokułów, szparagów, kalafiora, marchwi, czosnku, kapusty i białych ziemniaków.

• Płyny: A co z piciem? Kapha z natury ma w sobie więcej wody niż pozostałe doshe, dlatego może pić mniej niż Vata czy Pitta. Nie potrzebuje więc wilgoci, jaką oferują arbuzy, ogórki, czy inne soczyste owoce i warzywa. Nie powinna jednak zapominać o wodzie i pić ją wtedy, gdy po prostu czuje pragnienie. Zgodnie z naukami Ajurwedy woda nie powinna być jednak zimna, najlepsza będzie w temperaturze pokojowej.

• Ruch: Kluczem do zachowania dobrego samopoczucia u osób z dominacją doshy Kapha jest aktywność fizyczna, która niweluje ciężkość wynikającą z połączenia żywiołów wody i ziemi. Często bywa jednak tak, że Kaphie trudno wstać z miejsca i ruszyć. Ruch jednak działa na nią zbawiennie. A latem powodów do aktywności nie brakuje. Różnorodność zajęć zdaje się wręcz nieograniczona. Kapha musi tylko podąć decyzję o tym, żeby w ogóle się ruszyć. A potem pójdzie jak z górki. Przejażdżka rowerem, bieganie, intensywny spacer, pobudzająca joga? Jak już Kapha zaangażuje się w jakąś aktywność ruchową, to w pełni i na pewno z korzyścią dla samopoczucia i zdrowia.

Ociężałość u Kaphy objawia się nie tylko na poziomie fizycznym, ale także umysłowym. I tu znów strzałem w 10 okazuje się ruch, dzięki któremu Kapha aktywizuje i ciało i umysł.

Chcąc podtrzymać ten pozytywny stan, Kapha powinna unikać zbyt siedzącego trybu życia, nadmiernego spania w tym drzemek w ciągu dnia, które uwielbia oraz jedzenia, które jej nie służy i to niezależnie od pory roku.

• Pranajama: Kapha potrzebuje regularnego pobudzania energii, by nie utknąć w stanie stagnacji, senności i ociężałości. Świetną propozycją są więc dla niej pranajamy, które skutecznie pobudzają ciało i umysł, takie jak np. Kapalabhati i Bhastrika.

Podczas gdy Kapalabhati jest techniką oczyszczającą, Bhastrika to pranajama. Obie pięknie balansują doshę Kapha. Różnią się jednak oddechem. W Kapalabhati zwanej oddechem błyszczącej czaszki wydech jest dynamiczny, wdech natomiast jest pasywny. W Bhastrice określanej jako oddech miecha zarówno wdech, jak i wydech są aktywne. Obie techniki działają jak małe espresso lub jak nowe baterie na sprzęt elektroniczny. Pobudzają umysł i układ odpornościowy, odtruwają organizm z toksyn, udrażniają zatoki, zwiększają energię i koncentrację, niosąc Kaphie ulgę od ociężałości i letargu.

• Pozostałe praktyki: Tak jak Vata i Pitta powinny ograniczyć przebywanie na słońcu, tak Kapha go łaknie. (Na Vatę gorące słonce działa jeszcze bardziej wysuszająco, na Pittę natomiast rozdrażniająco. Poza tym łatwo podrażnia jej delikatną skórę). Słońce działa na nią energetyzująco i osuszająco. Korzystnie wpływa na jej nastrój, a nawet na trawienie, które zwykle jest dość leniwe.

Jeśli chodzi o masaż, to osoba z dominacją doshy Kapha może oczywiście z niego skorzystać, jednak już bez większej ilości oleju, bo Kapha sama w sobie jest już wystarczająco natłuszczona. W jej przypadku olej zastępuje się sproszkowanymi ziołami połączonymi jedynie z odrobiną oleju, które stanowią bazę masażu udvartana – mocnego, intensywnego, który pobudza zastoje limfatyczne i krążenie krwi, sprzyja oczyszczaniu organizmu, czy redukcji tłuszczu, którego Kapha ma najwięcej spośród wszystkich dosch.

Lato to idealna okazja dla osób z doshą Kapha, by skorzystać z ciepła i suchości, które redukują nadmiar wilgoci. Dzięki przemyślanej diecie, aktywności fizycznej, pracy z oddechem i kilku innym cennym ajurwedyjskim wskazówkom Kapha może cieszyć się latem, jednocześnie balansując wewnętrzną równowagę. Takie działania przyniosą jej witalność, odnowę i wzmocnienie na kolejne miesiące.

O tym, jak Lato wpływa na Vatę  i Pittę dowiesz się w części I cyklu poświęconej Vacie i części II poświęconej Picie.

ajurweda ajurweda na upały kapha w ajurwedzie