Ajurwedyjskie doshe i noworoczne plany

Nowy Rok to czas refleksji i podsumowań. Wielu z nas zrobiło bilans, patrząc wstecz na minione miesiące. Czy to był rok pełen wyzwań? Wielkich sukcesów? A może jakiejś spektakularnej porażki? Przełom grudnia i stycznia to także okazja, by zadać sobie pytanie: co chcielibyśmy zmienić lub poprawić w nadchodzącym roku? Co pragniemy osiągnąć, a czego chcemy uniknąć?

Nowy Rok niesie ze sobą obietnicę czegoś nowego, silnie motywując do snucia planów i wyznaczania celów. To idealny czas na noworoczne postanowienia. O ile w styczniu nowy plan na życie wydaje się ekscytujący i wkładamy dużo energii w jego realizację, o tyle już w marcu ten „Nowy Rok” przestaje być taki nowy. Nasze plany powszednieją, a ich realizacja traci dynamikę.

Czy tak jest u wszystkich?

Czy sposób, w jaki planujemy, podejmujemy decyzje i realizujemy cele, jest taki sam dla każdego? Już samo pytanie sugeruje odpowiedź: nie. Dlaczego jednym się udaje, a innym nie? A może to wcale nie kwestia szczęścia, lecz motywacji, wytrwałości i konsekwentnej pracy? Może chodzi o to, żeby nie spuszczać celu z oczu?

Ajurweda twierdzi, że nasze podejście do planów i postanowień zależy od dosh – naszych pierwotnych energii, które mają wpływ nie tylko na naszą fizyczność, ale też emocje i sposób myślenia.

Jak podejść do realizacji noworocznych postanowień skutecznie i zgodnie z naturą?

Każdy z nas ma unikalną konfigurację dosh. To od nich zależy sposób naszego działania, reakcji i realizowania celów. Dlatego warto się temu przyjrzeć patrząc przez pryzmat Vaty, Pitty i Kaphy. Znajomość własnej konstytucji, atutów i ograniczeń z nią związanych może być kluczem do lepszego zrozumienia siebie i bardziej skutecznego działania.

Vata: kreatywna, lecz chaotyczna

Vata z entuzjazmem wchodzi w Nowy Rok – z głową pełną marzeń, ale niekoniecznie z listą, na której je spisała. Jedna kartka, by zanotować wszystkie jej pomysły to zdecydowanie za mało. Osoby w typie konstytucyjnym Vata to te, o których mówimy, że mają milion pomysłów na minutę. To właśnie Vaty mogłyby stworzyć poradnik „100 sposobów na imprezę sylwestrową” lub „50 pomysłów na nieszablonowe postanowienia noworoczne”. Wymyślanie idzie im świetnie, gorzej z realizacją.

Vata ma tendencję do bycia chaotyczną i niecierpliwą. Chciałaby zrobić wszystko na raz, natychmiast. W pewnym jednak momencie przekonuje się, że codzienne bieganie, nauka hiszpańskiego, przygotowywanie do kursu prawa jazdy i spotykanie z przyjaciółką przy jednoczesnym ogarnianiu domu, wychowywaniu dzieci i byciu świetnym pracownikiem jest po prostu nierealne. Tak jak Vata w swej naturze jest nadmiarowa, tak chciałaby  – nadmiernie. Nadmiar pomysłów i różnorodność zadań mogą ją jednak przytłoczyć. Vata łatwo się rozprasza i traci motywację. Zdezorientowana, czym powinna zająć się w pierwszej kolejności, często rezygnuje z podjętych działań lub zmienia plany.

W przypadku tej doshy najlepiej sprawdzi się więc metoda małych kroczków. Z gąszczu pomysłów, z których jeden jest lepszy od drugiego Vata powinna wybrać to, co dla niej w danym momencie jest najważniejsze lub to, co jest w stanie najszybciej zrealizować, a następnie przejść do wdrażania kolejnego pomysłu.

Ważne, by wybrać jeden lub dwa realistyczne cele i zaplanować je w czasie, np. codzienna nauka języka przez 15 minut oraz cotygodniowe spotkania z przyjaciółką. Jeśli Vata chciałaby zadbać o kondycję fizyczną, nie musi od razu zaczynać od biegania. Szybka i mobilna z natury lepiej odnajdzie się w spokojniejszych formach aktywności. Przykładem może być joga, która nie tylko poprawia sprawność fizyczną, ale również pomaga się wyciszyć i uporządkować chaotyczne myśli w głowie.

Rada dla Vaty: Umiar i systematyczność to klucz do realizacji postanowień Vaty. Czasem mniej znaczy więcej.

Pitta: od ambicji do realizacji

Podczas gdy Vata jest wizjonerką, która czasem za bardzo buja w obłokach, Pitta twardo stąpa po ziemi. To usposobienie ambitnej realizatorki. Choć z ilością pomysłów Vacie nigdy nie dorówna, potrafi wyznaczyć sobie kilka ambitnych celów, które skrupulatnie realizuje.

Pitta planuje z pasją i precyzją. Wyznacza cel, tworzy szczegółowy plan działania i bez wymówek podejmuje wyzwanie. Jeśli postanowi przebiec maraton, rozpisze trening na pół roku do przodu. Jeśli zdecyduje się zdobyć Koronę Gór Polski, będzie trenować tak wytrwale, aż tego dokona, nieważne jakim kosztem. Pitta rzadko odpuszcza.

Jest ambitna, zorganizowana i skoncentrowana na swoich działaniach. W dzisiejszym wymagającym świecie powiedzielibyśmy: ideał. Wymarzony pracownik. Niestety ten nieskazitelny wizerunek ma jednak skazę. Ambicja, która napędza Pittę, bywa też  dla niej zagrożeniem.

Pitta w stanie rajas (gunie dynamicznego umysłu) potrafi zatracić się w pracy, popaść w pracoholizm i zwyczajnie się wypalić. Nie pomaga też typowy dla niej perfekcjonizm. Przeszkody napotkane w drodze do realizacji celu frustrują ją i prowadzą do sytuacji, w której za wszelką cenę chce udowodnić sobie i światu, że na pewno da radę.

Pitta to ta, która zwykle ma przy sobie listę „to do”, na której z determinacją odhacza wykonane zadania. Ta, która biegnie na przód, aż na mecie pada z wyczerpania.

Choć dosha ta ma wiele cech cenionych w dzisiejszym świecie, nie powinna zapominać, że sukces to nie tylko fanfary, ale także drobne, codzienne osiągnięcia i umiejętność cieszenia się nimi. Dobrze, by w ramach realizacji nowych celów Pitta pracowała nad większą elastycznością, umiejętnością odpuszczania i łagodniejszego traktowania samej siebie, pamiętając o zachowaniu równowagi między pracą a życiem osobistym.

Presję bycia najlepszą, której Pitta często ulega, może łagodzić joga, pranajama lub medytacja. Te praktyki pomogą jej zachować spokój, zredukować stres i spojrzeć na swoje cele z większym dystansem.

Rada dla Pitty: Balans między życiem prywatnym i zawodowym, elastyczność i łagodność wobec siebie pomogą Picie zrealizować cele bez spalania się, nadmiernej frustracji i poczucia bycia niewystarczająco dobrą.

Kapha: wytrwała, ale ospała

Kapha to energia stabilności i siły. Osoby z dominacją tej doshy są cierpliwe, wytrwałe i lojalne. Mają więc duży zasób cech sprzyjający realizowaniu noworocznych, jak i długoterminowych postanowień. Niestety, Kapha bywa z natury ospała i powolna, co sprawia, że może zwyczajnie przegapić swoją szansę lub „przespać okazję”.

Nie bez znaczenia są jednak upór i konsekwencja, jakimi Kaphy się odznaczają. Z jednej strony cechy te sprzyjają realizacji celów – Kapha rzadko rezygnuje i wytrwale dąży do tego, co sobie postanowiła, z drugiej jednak te same cechy mogą prowadzić do trudności w adaptacji i oporu wobec zmian. Kapha bardzo przywiązuje się do swoich poglądów i nawyków, co utrudnia otwarcie na nowe możliwości. Ponadto stroni od ryzyka i podejmowania impulsywnych decyzji. To pozostawanie w strefie komfortu  może hamować jej rozwój.

Aby to, co dobre u Kaphy mogło się uwydatnić, dosha ta potrzebuje motywacji, impulsu do działania, który pozwoli jej ruszyć z miejsca. Tym przyciskiem „play” może być głębokie przekonanie na jakiś temat, wizja trwałej korzyści lub sens, który odnajdzie w danym działaniu, np. zdrowie, rodzina, poczucie bezpieczeństwa i stabilności.

Kiedy Kapha podejmie decyzję i zabierze się za realizację celu, jej upór i konsekwencja stają się jej największymi atutami. Nawet jeśli perspektywa osiągniecia celu jest odległa, a droga, jaką musi pokonać – wymagająca, Kapha będzie tak długo szła, aż dojdzie do mety.

Rada dla Kaphy: Kluczem do podjęcia działania jest znalezienie inspiracji, grupy wspierających przyjaciół i po prostu – wstanie z kanapy. Kaphy doskonale wiedzą, że „nie od razu Rzym zbudowano”, że każda zmiana zaczyna się od decyzji i pierwszego kroku. Jeden spacer, jedno zdrowe danie czy jedna nowa aktywność mogą być początkiem wielkiej transformacji.

Każda z konstytucji – Vata, Pitta i Kapha – inaczej podchodzi do wyzwań i realizacji noworocznych postanowień. Dzięki znajomości zasobów poszczególnych dosh i ich słabości można świadomie planować i realizować swoje cele zgodnie z własną naturą. Z chwilą refleksji i działaniem zgodnym z naszą wewnętrzną energią, krok po kroku zbliżymy się do celu, który wyznaczymy sobie na nadchodzący rok.