8 ajurwedyjskich sposobów, by kwitnąco przywitać wiosnę

Po długich zimowych miesiącach natura budzi się ze snu – na drzewach pojawiają się pąki, a przez twardą skorupę ziemi przedzierają się przebiśniegi. Dni stają się coraz dłuższe i cieplejsze, a ptaki radośnie śpiewają. To znak, że wiosna tuż, tuż.

Nazywana królewską porą roku, kojarzy się ze wzrostem, świeżą energią i odnową – początkiem, który niesie nadzieję na lekkość i witalność. Niestety, zamiast przypływu sił, wiele z nas odczuwa zmęczenie i senność. To zupełnie nie pasuje do pełnego dynamizmu spektaklu, który właśnie rozgrywa się w przyrodzie.

Skąd się to bierze? Co zrobić, by, zamiast senności poczuć wiosenną radość? Ajurweda ma na to odpowiedź!

Wiosna i dosha Kapha

Zgodnie z naukami Ajurwedy, każda pora roku nosi znamiona jednej z trzech dosh. Wiosna to czas dominacji doshy Kapha, odpowiedzialnej m.in. za wilgoć, ciężkość i wzrost. Zbieżność tę łatwo dostrzeżesz w naturze. Najprostszym przykładem jest ziemia, która po zimie nasiąka wodą i staje się ciężka i wilgotna. Powstają wówczas idealne warunki do kiełkowania nasion i rozwoju roślin. Skoro wszystko wokół budzi się do życia, dlaczego wiele z nas tak chętnie przyłożyłoby głowę do poduszki?

Skąd to zmęczenie?

Procesy, które mają miejsce w przyrodzie, bardzo przypominają te, które zachodzą w ludzkim organizmie. Pod koniec zimy Vata, która dominuje o tej porze roku, ustępuje miejsca Kaphie – doshy kumulującej się w ostatnich zimowych tygodniach, by wiosną mogła ona przejąć pałeczkę w przyrodzie.

Ciężkie, sycące jedzenie, które zimą częściej gości w naszym menu oraz ograniczona aktywność sprzyjały magazynowaniu wilgoci i tłuszczu. Wszystko po to, by chronić organizm przed niskimi temperaturami. Wraz z nadejściem wiosny na zewnątrz robi się jednak cieplej, a nagromadzona wilgoć, niczym śnieg zaczyna się roztapiać.

Organizm naturalnie rozpoczyna proces oczyszczania, pozbywając się kumulowanych przez zimę toksyn i nadmiaru śluzu. Ich nadwyżka może jednak utrudniać detoksykację i w konsekwencji powodować uczucie ciężkości, ospałości, zatrzymania wody, zatkanych zatok, ogólnego spowolnienia, a nawet spadku odporności.

Z tak długą listą przypadłości można po prostu przespać wiosnę. Jak temu zapobiec?

Jak przygotować się na powitanie wiosny?

Ajurweda zna wiele sposobów na to, by z energią i równowagą przywitać wiosnę. Uczy, jak świadomie dostosować codzienne praktyki (dinacharya) do sezonowego rytmu (ritucharya), tak by życie toczyło się zgodnie z porami roku. Aby wesprzeć ciało i umysł w tym przejściowym okresie, warto uwzględnić w planie dnia kilka prostych zaleceń, które pomogą zrównoważyć doshę Kapha i dostroić się do energii wiosny.

Ajurwedyjskie zalecenia na wiosnę

Przeprowadź detoks. Najskuteczniejszym sposobem detoksykacji według Ajurwedy jest Panchakarma – zestaw zabiegów ajurwedyjskich dobranych indywidualnie do danej osoby i jej vikriti (zaburzeń dosh). W warunkach domowych możesz przeprowadzić uproszczoną wersję Panchakarmy, obejmującą m.in. nasyę (zakrapianie nosa), abhyangę (masaż ciepłym olejem), garshanę (szczotkowanie ciała), a także dietę i praktyki opisane w tym artykule.

1. Dzień zaczynaj od wypicia ciepłej wody, aby pobudzić trawienie i usprawnić usuwanie toksyn.
2. Popijaj napary ziołowe, np. z imbiru, kurkumy, cynamonu, tulsi, z dodatkiem czarnego pieprzu, które działają wzmacniająco na ogień trawienny (agni), wspomagają usuwanie śluzu i wzmacniają odporność.
3. Wprowadź do menu więcej pokarmów o smaku gorzkim, ściągającym i cierpkim. To smaki, które pomagają zrównoważyć doshę Kapha. Jedz zielone warzywa liściaste takie jak jarmuż, liście mniszka lekarskiego, szczaw, kapusta, szpinak, sałata, rukola, cykoria, a także niedojrzałe banany, granaty, jabłka.
4. Unikaj nabiału, który sprzyja gromadzeniu śluzu, pokarmów ciężkostrawnych, tłustych, surowych, zimnych, a także nadmiaru soli i słodyczy.
5. Przestrzegaj zasad dinacharya (rytm dnia) – wstawaj o świcie, najlepiej o 6:00 rano i kładź się spać ok. 22:00. Dostosowując swój cykl spania i aktywności do tych godzin zachowasz więcej energii – wstaniesz, zanim zacznie się rytm dobowy doshy Kapha i położysz się spać, jeszcze nim przyjdzie nowa fala energii Pitty.
6. Ruszaj się, pamiętając o swojej prakriti, czyli naturze. Jeśli jesteś Vatą, ruch powinien być spokojny, jeśli Pittą – umiarkowany. W przypadku Kaphy aktywność powinna być najbardziej intensywna. Jeśli nie masz czasu, wystarczy nawet 20 minut dziennie. Sesja jogi, spacer, szybki marsz, taniec – każda opcja będzie dobra, by pobudzić krążenie, przełamać zimową stagnację i poprawić nastrój.
7. Oddychaj, ale nie byle jak. Techniki oddechowe Kapalabhati (oddech świecącej czaszki) i Bhastrika (oddech miechowy) pomagają w usuwaniu zalegającego śluzu, oczyszczając w ten sposób płuca. Wspomagają dotlenienie i rozjaśniają umysł, przeciwdziałając wiosennej senności.

Sezonowe zmiany w przyrodzie wpływają na nasz organizm na różne sposoby, dlatego warto się do nich odpowiednio przygotować. Dzięki mądrości Ajurwedy możesz dostroić swój styl życia do rytmu natury, czerpiąc z niej siłę i witalność. Kluczowe jest jednak, aby właściwa dieta, nawodnienie, aktywność fizyczna, świadomy oddech i troska o siebie nie były jedynie jednorazowym przygotowaniem na zmianę sezonu, lecz stały się częścią Twojej codzienności. Wtedy te proste, a jednocześnie skuteczne ajurwedyjskie praktyki pomogą Ci zachować harmonię ciała i umysłu nie tylko wiosną, ale przez cały rok.

ajurweda na wiosnę wiosenne detoksy