Bharadvajasana, fot. Piotr Kunstler

Skręty – pozycje skręcone w jodze

Arnold Mindel, psycholog i twórca psychologi procesu zauważa: „(…) wydaje się bardzo prawdopodobne, że hatha-joga rozwinęła się z medytacji związanej z wolnym ruchem. Jogowie zaczęli poruszać się i odkryli, że ich ciała potrzebowały, z jakichś powodów przyjmować określone pozycje. Nazwy asan jogi: “kot”, “kobra”, “łuk” itp. wskazują, w jaki sposób te pozycje ciała odpowiadają określonym uczuciom i wyobrażeniom.”

Wyraził on dość powszechny pogląd na temat rozwoju różnorodności pozycji jogi, według którego jej podstawą jest medytacja w nieruchomej pozycji siedzącej. Wprowadzenie różnorodnych pozycji wiązało się z odkryciem sprzężenia między ciałem, oddechem i świadomością. Przyjmowanie różnorodnych pozycji powoduje odblokowanie ciała, oddechu i ruchu energii życiowej (prany). Konsekwencją jest zdolność kontroli prany i jednej z jej kluczowych emanacji – świadomości (citta).

Podobnie jak poprzednio omówione skłony do przodu, skręty są bezpośrednim rozwinięciem pozycji siedzących. Gdy siedzimy skłony do przodu, skręty i skrętoskłony są najbardziej naturalnymi ruchami jakie można wykonać. Pracując przy biurku wykonujemy ich najwięcej.

Różnorodność skrętów

Skręt można zatem wykonać w każdej pozycji siedzącej: Vajrasana, Virasana, Swastikasana, Padmasana itd. W czasie kilkudniowych intensywnych medytacji, kiedy to praktykę wykonuje się po wiele godzin dziennie, medytujący podczas przerw między sesjami robią skręty aby pobudzić i ożywić mięśnie grzbietu. Jest to doskonały sposób aby przeciwdziałać zapadaniu się w pozycji siedzącej. Podobnie, gdy w pracy siedzimy po 8-12 godzin przy komputerze zrobienie kilku skrętów na krześle raz na godzinę ożywi ciało umysł i będzie wspaniałe dla zdrowia kręgosłupa.

Oprócz skrętów w pozycjach siedzących w jodze znajdujemy kilka pozycji, które poświęcone są szczególnie skrętowi tułowia – nazwijmy je skrętami klasycznymi. Wymieńmy tu:

1. Ardha-matsyendrasana – pozycja półryby,
2. Maricyasana – pozycja mędrca Mariciego,
3. Paśasana – pozycja pętli,
4. Paripurna-mastendrasana – pozycja mędrca Matsyendry
5. Bharadvajasana – pozycja mędrca Bharadvjy.

Wykonywane są w pozycji siedzącej lecz układ nóg nie sprzyja tu raczej długim czasom. Są one ustawione tak, aby przy ich pomocy oraz odpowiedniego chwytu rąk osiągnąć intensywny skręt tułowia i kręgosłupa.

Choć w każdej z tych pozycji skręca się cały tułów, na subtelniejszym poziomie różnią się one między sobą siłą z jaką oddziałują na poszczególne partie kręgosłupa. I tak Ardha-mastendrasana – pozycja półryby działa najmocniej na krzyż i dolny odcinek lędźwi oraz podbrzusze i dolą część brzucha. Ostrze działania Maricyasany skierowane jest na górny odcinek kręgosłupa lędźwiowego i dolny piersiowego oraz na górą część jamy brzusznej i przeponę. Natomiast Bharadvajasana skręca najmocniej górą część piersiowego odcinak kręgosłupa i sprzyja mocnemu skrętowi szyi.

Dalej skręt tułowia odnajdujemy również we innych grupach pozycji. Oprócz wymienionych już siadów mamy pozycje stojące ze skrętem np.: Parivritta-trikonasana (skręony trójkąt), skręty w skłonach do przodu np.: Parivritta-janu-śirsasana (skręcona pozycja z głową do nogi), skręty w balansach np.: Parśva-bakasana (boczny żuraw) oraz liczne skręty w pozycjach odwróconych np.: Parśva-śirsasana (skręt w staniu na głowie), Parśva-halasana (boczny pług).

Ardha-matsjendrasana, fot. Piotr Kunstler

Zdrowie kręgosłupa a dobre trawienie

Bodaj najistotniejszym efektem działania skrętów na ciało jest ich wpływ na kręgosłup. Z jednej strony wyraża się to w stymulacji mięśni posturalnych, usunięciu zbędnych napięć i sztywności. Pozwala to kręgosłupowi na swobodniejszy ruch we wszystkich kierunkach. Ta prosta sprawa ma ogromny wpływ na podniesienie jakości życia. Z drugiej strony skręty powodują intensywną stymulację rdzenia kręgowego oraz zwojów przykręgosłupowych powodując pobudzenie funkcji autonomicznych całego organizmu.

Dodatkowo skręt powodują intensywny masaż organów jamy brzusznej. Efektem mechanicznej stymulacji poprzez ściskanie w skręcie raz w jedną raz w drugą stronę jest poprawa trawienia. Skręty przyczyniają się także to przyspieszenia cyrkulacji płynów w organizmie. Jednoczesna stymulacja układu nerwowego i trawiennego i krwionośnego powodują podniesienie metabolizmu przyspieszenie procesów oczyszczania organizmu.

Mariciasana, fot. Piotr Kunstler

Podnoszenie energii

Ważnym elementem procesu praktyki jogi jest ożywianie przepływu energii życiowej wzdłuż centralnej osi ciała (kręgosłupa) i podnoszenie jej w górę ku wyższym poziomom (czakra) na których możemy pracować z coraz subtelniejszymi poziomami świadomości.

Dlatego też w sekwencjach hatha jogi zaczynamy praktykę od asan stojących, które budzą ruch energii w nogach i biodrach. Następnie przechodzimy przez siady i skłony do przodu, których siła działania koncentruje się w obszarze bioder i dołu pleców. Dalej pojawiają się skręty, dzięki którym aktywizujemy ruch energii w dolnej i środkowej części tułowia, podnosząc energię coraz wyżej. Tym samym skręty stanowią bramę do wyższych poziomów energetycznych serca i głowy.

Oczywiście należy pamiętać że pozycje jogi to nie tabletki. Ich działanie nie ogranicza się tylko do jakiegoś obszaru. Wyjątkowość skrętów polega na pobudzaniu całego kręgosłupa. Pojawiający się skręt wymaga poruszenia całego ciała głęboko do wnętrza. Wraz ze skrętem świadomość sięga głęboko naszego wnętrza. Jest to fascynująca podróż, do której szczerze zachęcam.

jak mieć wysoki poziom energii joga i energia joga na trawienie joga na układ trawienny skręty kręgosłupa