Dlaczego warto dziękować za jogę – o praktyce ofiarowania –  Isvara-pranidhana

Źródło obrazu darmowy dostęp pixabay.com

U podstawy jogi leżą zasady kształtujące świadomą postawę osoby ćwiczącej jogę zarówno w wymiarze międzyludzkim (społecznym – yama) jak i w wymiarze ludzkim (osobistym – niyama). Podążanie za tymi zasadami jest kluczowe aby praktyka jogi mogła wywrzeć głęboki wpływ na życie nasze życie. Inaczej joga staje się tylko gimnastyką, owszem pożyteczną, przynoszącą zdrowie i spokój, acz tyko gimnastyką

Czym jest praktyka ofiarowania – wschód vs. zachód

Jedną z praktyk osobistych (niyama), kształtujących życie i osobistą postawę jest isvara-pranidhana, tłumaczona najczęściej, przez nauczycieli wywodzących się z Indii jako „poświęcenie bogu”. Jej wyjaśnienia i opis ma zazwyczaj charakter dewocyjny.

Znakomity mistrz BKS Iyengar w swojej książce „Joga” tyłumaczy ją tak:

„Poświęcenie Panu własnych czynów i myśli jest isvara-pranidhāną. Ten kto wierzy nie traci nadziei. Posiada wewnętrzne światło (tejas). Ten, kto wie, że wszystkie stworzenia należą do Pana, nie będzie nadymał się pychą ani upajał władzą. Nie schyli głowy dla własnej korzyści, pochyli się tylko w adoracji przed Panem”

Takie podejście na zachodzie jest nieco kłopotliwe zarówno dla wierzących jak i niewierzących. Choć sam przekaz jogi nie określa z jaką konkretnie religią ta postawa ma być związana, co oznacza, że może być kultywowana na gruncie każdego wyznania, to nierzadko przez wierzących jest odbierana jako próba wprowadzenia w ich życie obcej, niezgodnej z ich własną doktryny religijnej. Dla niewierzących, co wydaje się być oczywiste, gdyż stoi ono w sprzeczności z ich światopoglądem.

Proces jogi

Sposobem na rozwiązanie tej sprzeczności jest, w moim mniemaniu, podejście fukcjonalne. Jeśli przyjrzeć się dokładnie zasadzie ofiarowania, to jest ona ważnym elementem procesu, w jaki angażuje nas joga. Jest to proces oczyszczania świadomości, którego istotnym elementem jest osłabianie działania mechanizmu przywiązania (raga) i awersji (dveśa). Mechanizm ten powoduje ciągłą niestabilność mentalną związaną z nieustannym podążaniem umysłu za pragnieniami i unikaniem przykrości.

Osłabienie działania par przeciwieństw wskazywane jest przez Jogasutry (Sutra. II.48) jako główny efekt praktyki asan. Podczas praktyki asan doświaczamy rozmaitych stanów mentalnych i emocjonalnych, zarówno negatywnych jak i pozytywnych, ucząc się traktować je ze spokojem i nie  angażować w nie. W ten sposób osiągamy stabilność mentalną określaną jako nieruchomość (sthira) i wygodę (skukha).

Efekty praktyki jogi

Efekty takiej praktyki oddziaływują głęboko na ciało i umysł ćwiczących, przynosząc zdrowie spokój i radość życia. Spisano już niezliczoną ilość słów wychwalających korzystny wpływ jogi, dlatego nie będziemy rozwijać teraz tego tematu. Warto mieć świadomość, iż głównym celem tych tekstów jest zachęcenie do jogi, czyli wytworzenie pragnienia dążenia do osiągnięcia pozytywnych efektów jej działania.

Pragnienie osiąnięcia efektów jogi jest niezbędne, aby w ogóle rozpocząć praktykę. Pozytywne efekty jogi są też istotnym elementem podtrzymującym zapał do praktyki. Jednak, jak wspanialem wcześniej, podążanie za pragnieniami (raga) rodzi nieuchronnie awersję (dveśa), a to rodzi cierpienie. Tu właśnie pojawia na moment, w którym ofiarowanie staje się kluczowym elementem jogi. Aby pragnienie pozytywnych efektów jogi nie stało się samo w sobie celem, co w istocie kieruje jogę ku hedonizmowi, niezbędne jest ofiarowanie.

Działanie ofiarowania w procesie jogi

Gdy ofiarujemy pozytywne efekty praktyki otaczającemu nas światu, bogu, czy istotom czującym, jednoczymy się z nimi w działaniu dla ich dobra.  To komu składamy ten dar jest moim zdaniem mniej istotne i zależy w dużej mierze od światopoglądu praktykującego. Najważniejszy jest sam akt ofiarowania, darowania efektów, gdyż ten uwalnia jogina od pragnienia. Wytworzona w ten sposób intencja kształtuje stan mentalny jogina utrzymując go i wzmacniając proces jogi. Regularna praktyka Iśvara-pranidhana ma wielką moc kształtującą osobowość praktykującego.

W szczególnej sytuacji znajdują się nauczyciele jogi utrzymujący się z uczenia. Praktyka jogi przynosi im szczególne korzyści. Są to profity nie tylko mentalne ale również materialne. Dlatego ofiarowanie nauczyciela jogi powinno mieć nie tylko charakter intencjonalny, ale wyrażać w rzeczywistych działaniach. Najlepszym sposobem jest poświęcenie części swojej aktywności na pracę społeczną, co szczególnie polecam.

iśvara pranidhana praktyka ofiarowania