Czym jest joga?

Czym jest joga?

Tłumaczenie: Zuzanna Bućko

Podpowiedź: Joga to znacznie więcej niż tylko skłony, skręty i balansowanie ciała.

Joga rozumiana i praktykowana współcześnie na Zachodzie, zazwyczaj zaczyna się od ciała. Wielu uczniów przychodzi na praktykę w poszukiwaniu jej efektów leczniczych czy korzyści takich jak większa elastyczność czy siła. Inni przychodzą myśląc, że czeka ich dobry trening. Ale ciało i pozycje jogi, zwane asanami, nie są celem samym w sobie. Są narzędziami, przy pomocy których możemy kultywować bardziej subtelny stan umysłu.

Zrozumienie, czym naprawdę jest joga, może okazać się trudne. I prawdopodobnie joga może oznaczać wiele różnych rzeczy dla różnych osób. Jako początkujący możesz o niej myśleć jak o rozciąganiu, skręcaniu i wyginaniu ciała. Niektórzy mogą o niej myśleć, że to kolejny trend fitnessowy, który ma być obietnicą zdrowia. Jeśli przejrzysz zdjęcia w Internecie, możesz odnieść wrażenie, że joga to ludzie o młodych, wysportowanych, gibkich i zdolnych do wszystkiego ciałach, którzy wykonują stanie na głowie w pięknych miejscach na całym świecie. Dla ambitnych joginek i joginów, joga to ich ścieżka zawodowa. Dla starożytnych joginów w Indiach była czymś o znacznie głębszym wymiarze – ścieżką do wyzwolenia, do ujawnienia prawdy o samym sobie i o świecie, sposobem, by bezpośrednio doświadczyć obecności Boga. I dzisiaj dla niektórych oddanych uczniów i nauczycieli może być tym samym. Czymkolwiek joga jest dla ciebie, to jest ok. Tu nie ma żadnej hierarchii znaczeń. Nieważne, co pcha cię na matę, jeśli praktykujesz, odkrywasz, uczysz się.

Gdziekolwiek jesteś na swojej jogicznej ścieżce, zachęcam cię, żebyś jako uczeń/uczennica jogi, odpowiedział/a sobie na pytanie, czym joga jest dla ciebie. Kiedy znajdziesz odpowiedź, praktyka stanie się bardziej twoja, odnajdziesz w niej sprawczość, głębię i sens. Ale jeśli twoja praktyka jest zawsze definiowana przez kogoś innego, możesz się w pewnym momencie zorientować, że zamieniła się w kolejny dogmat. Zdefiniowanie praktyki dla siebie jest kluczowym krokiem na wewnętrznej ścieżce i wierzę, że każdemu przyniesie dużo pożytku. Reguły dyktowane przez autorytet, wyznaczające moralne, etyczne i fizyczne standardy sięgają tylko do pewnego stopnia i mogą ograniczyć indywidualne poczucie mocy, zdolność dokonywania wyboru i sprawczość. Jeśli chcesz, by praktyka stała się w pełni integralną częścią twojego życia, zdefiniowanie, czym joga jest dla ciebie może być właśnie tym, czego potrzebujesz, by zagłębić się trochę głębiej w jej serce i moc. Im więcej praktykujesz, tym bardziej joga oddziałuje na twoje życie. Wtedy staje się naturalne, że po wielu latach praktyki zaczynasz rozumieć, jak ważne jest, by praktyka stała się twoja, jednocześnie ucząc się szanować jej pochodzenie i historię.

Określenie tego, czym jest dla nas joga, może sprawiać wrażenie wyzwania, natomiast to właśnie stanowi to istotę praktyki. Jogi nie można odseparować od jej kulturowych i historycznych korzeni, które znajdują się w Indiach. Aby zrozumieć, czym jest joga, musisz poświęcić trochę czasu na ostrożną i rozważną refleksję nad tym, czym była i jest dla joginów, sadhu, riszich, swamich, kapłanów takich jak bramini i wielu innych duchowych praktyków w Indiach, którzy pielęgnowali praktykę jogi przez tysiąclecia. Współcześnie praktykujących może kusić definiowanie jogi wedle uznania. Dla członków dominującej, białej, eurocentrycznej kultury może to wyrastać nawet poza zawłaszczenie kulturowe. Kiedy szczupła, rozciągnięta biała kobieta rości sobie prawo do jogicznych tradycji i oddziela praktykę od jej indyjskiego kontekstu kulturowego, joga przestaje być poszukiwaniem duszy, a przemienia się w wyraz kulturowego zakłamania. Łatwo jest ludziom uprzywilejowanym, operującym judeochrześcijańskim paradygmatem, zmienić wizerunek jogi i pozbawić ją historycznych, tekstowych i rzeczowych odniesień do hinduizmu pod przykrywką osobistych poszukiwań. Kultura zawłaszczania jogi rodzi konsumpcjonizm z nią związany, którego marketingowy rozmach może czasami okazać się całkowicie rozczarowujący.

Być może istnieje też inna ścieżka, którą jako uczniowie jogi możemy rozważyć. Aby zdefiniować czym dla nas jest joga, niezbędne jest szczere, duchowe poszukiwanie odpowiedzi na najgłębsze życiowe pytania oraz szacunek do kultury jej źródeł. Innymi słowy, istnieje możliwość studiowania historii jogi oraz stosowania techniki i metodologii praktyki w poszukiwaniu jej definicji. Odpowiedź na pytaniem, czym jest joga, odnajdziemy być może poprzez połączenie nauki i praktyki.

Patañjali definiuje jogę jako zatrzymanie poruszeń umysłu, w sanskrycie: „yogas citta vrtti nirodah” w jogasutrze 1.2.

W Bhagawadgicie Kryszna określa jogę na wiele sposobów, ale jedna z najbardziej znanych definicji mówi o tym, że joga to realizacja naszych obowiązków bez przywiązania do ewentualnego sukcesu lub porażki, a także utrzymywanie równowagi umysłu.

“yoga-sthah kuru karmani

sangam tyaktva dhananjaya

siddhy-asiddhyoh samo bhutva

samatvam yoga ucyate”

Wers 2.48

Jogawasisztha opisuje jogę jako technikę lub lekarstwo na uspokojenie umysłu, w sanskrycie: „yoga mana prashmana upayah” (wers 2.13.47).

Te definicje dalekie są od znanego nam dziś obrazu jogi jako zestawu ćwiczeń fitnessowych. Zamiast tego, to co jest dosyć oczywiste po sięgnięciu do źródeł pisanych to fakt, że celem praktyki jogi jest kultywowanie wewnętrznego spokoju. Joga to stan, który ma swój wewnętrzny wyraz. W żadnym tradycyjnym tekście nie jest definiowana jedynie przez pozycje, kwestie estetyczne lub inne fizyczne aspekty.

Można powiedzieć, że w środowisku ortodoksyjnych szkół myśli indyjskiej definiującą filozoficzną zasadą jogi jest jej nacisk na osobistą praktykę. Jedna rzecz, która w dyskusji o jodzie jest kwestią oczywistą to fakt, że przede wszystkim jest ona praktyką osobistą. W sanskrycie zwana sadhana, praktyka jogi jest właśnie tym, praktyką podejmowaną przez oddanych uczniów na ścieżce duchowej w poszukiwaniu wewnętrznego spokoju. Określenie tego, jak wygląda ta praktyka, jest już rolą ucznia. I w końcu, według tych źródeł, poszukiwanie wewnętrznego spokoju znajduje się w samym sercu tego, czym naprawdę jest joga.

Tak mówią teksty. I mimo to, jeśli po prostu przeczytasz te słowa i przyjmiesz je jako ostateczną prawdę, tak właśnie zakończy się twoja podróż. Więc zanim uznasz, że wiesz już wszystko, proponuję, żeby użył/a tych słów jako punktu wyjścia do refleksji w odniesieniu do twoich własnych poszukiwań. Zamiast mówić ci, czym jest joga, zachęcam cię do zagłębienia się w to pytanie w kontekście twojej osobistej podróży. Joga może być wewnętrznym spokojem, uzdrowieniem, miłością, dobrocią, prawdomównością, oddaniem, wiarą, poświęceniem, wolnością i znacznie więcej. Odpowiedź jest mnie istotna niż fakt, że chcesz postawić sobie to pytanie. Właściwie to samo pytanie jest już odpowiedzią. Tak jak podróż sama w sobie jest już celem w praktyce jogi.

Aby zachęcić każdego ucznia jogi do zanurzenia się w samym sercu tego, czym naprawdę jest joga, przygotowałam kilka propozycji. Istnieje wiele sposobów, by odkryć, czym joga jest dla ciebie.

1. Polecane lektury

• Jest wiele książek, które mogą wzbogacić twoje rozumienie jogi. Jeśli nie czytałeś/aś jeszcze tych najbardziej kanonicznych, zacznij tutaj.
• Yoga Sutras of Patañjali (tłumaczenie na język angielski: Edwin Bryant)
• Bhagavad Gita (tłumaczenie na język angielski: Winthrop Sargeant)
• Hatha Yoga Pradipika (tłumaczenie na język angielski: Swami Muktibodhananda)
• Jeśli nigdy nie czytałeś/aś o historii jogi, książki Georga Feursteina są świetnym klasycznym źródłem. Możesz zacząć od The Deeper Dimension of Yoga, a następnie wybrać The Yoga Tradition. Istnieje również współczesny nurt krytyczny, którym warto się zająć, gdy pozna się podstawy ogólnych ram rozwoju jogi w Indiach.

2. Dziennik nasuwających się myśli

Wygospodaruj dla siebie 10-20 minut nieprzerwanego czasu. Zapisz słowa „Czym jest joga” na górze pustej strony. Ustaw timer. Nie myśl, po prostu weź długopis i zacznij pisać. Nie przestawaj, aż nie zadzwoni dzwonek. Wyrzuć wszystkie myśli dotyczące jogi i zapisz je w swoim dzienniku. Powtarzaj raz w tygodniu przez przynajmniej miesiąc.

3. Kontemplacja/medytacja

Usiądź w wygodnej pozycji. Zacznij od kilku chwil uważności, by uspokoić myśli i skierować uwagę do wnętrza. Wybierz zdanie, które definiuje jogę np. „Yogas citta vrtti nirodah” i powtarzaj je w sanskrycie lub w wersji przetłumaczonej na twój język. Po kilkukrotnym powtórzeniu tych słów, porzuć jedno słowo, a potem kolejne aż pozostanie ostatnie, które zawiera w sobie sens płynącej z niego nauki. Możesz na przykład zacząć od zdania „Yogas citta vrtti nirodah”, a później odejmować słowa jedno po drugim, aż pozostanie samo „nirodah”.

4. Praktyka

Aby zachęcić każdego ucznia jogi do zagłębienia się w tym, czym jest serce jogi, zaprojektowałam miesięczne wyzwanie Yoga Is. Ten zupełnie nowy kurs łączy w sobie duchową podróż z praktyką asan w zgodzie z metodą stworzoną, by wyzwolić wewnętrzne poszukiwania. Jesteś gotowy/a, by odkryć, czym joga jest tak naprawdę? Jeśli tak, zapisz się do wyzwana i odkryjmy wspólnie serce jogi.*

* Wyzwanie Yoga Is jest dostępne na platformie Omstars. [Z.B.]

Źródło: Kinoyoga.com