Ashtanga joga – niedoskonała doskonałość

foto: Przemek Nadolny

Ashtanga joga oczami sympatyków i sceptyków

– Ashtanga joga to głębokie doświadczanie siebie w tańcu ciała z oddechem. – To praktyka medytacyjna osadzająca ucznia w „tu i teraz”. – To zanurzanie się w tradycji, dla lżejszej i piękniejszej przyszłości. – To praktyka, której celem jest odkrywanie swojego wewnętrznego potencjału, by ujarzmić niezdrowe ego i budować własną sprawczość, by przetransformować słabość w siłę. – Ashtanga joga to zdrowe ciało i zdrowy umysł, spokojna dusza i szczęśliwe serce. – To praktyka dla każdego, kto chce podążać ścieżką ku szczęśliwemu życia… Tak m.in. definiują ashtanga jogę jej praktycy i sympatycy.

Sceptycy zaś mówią, że jest to trudna i bardzo wymagająca praktyka. A praktykować ją mogą jedynie osoby posiadające szczególne predyspozycje w ciele. Zaś brak kondycji, tusza, zbyt zaawansowany wiek, czy brak elastyczności, są czynnikami wykluczającymi z jej praktyki. Często powielaną teorią jest również ta mówiąca, iż dynamiczna forma ashtanga jogi przyczynia się do wielu kontuzji.

Definicja i rys historyczny

Ashtanga joga to dynamiczna praktyka asan charakteryzująca się ściśle określonymi pozycjami w stałej kolejności, łącząca harmonijnie ruch z oddechem. Składa się z 6 serii, rozwijających się stopniowo zgodnie ze skalą trudności, dzięki czemu budowanie siły i elastyczności następuje w  bezpiecznej równowadze.

Podstawową zasadą w praktyce ashtanga jogi jest tristana, w której skład wchodzą: oddech ujjayi – aktywne, spokojne i równe wdechy i wydechy przez nos, drishti – punkt koncentracji wzroku i uważności, oraz bandhy – tzw. zamki energetyczne aktywujące mięśnie głębokie i równoważące energię w ciele. Całość połączona z ruchem sprawia, że praktyka oprócz aspektu fizycznego, przekłada się także na relaks zmysłów, koncentrację i spokój.

Podwaliny pod system hatha jogi nazywany dziś ashtanga jogą położył indyjski uczony, filozof oraz znawca Wed i ajurwedy – Sri Tirumalai Krishnamacharya. Swoje nauczanie rozpoczął w 1931r w szkole jogi na królewskim dworze Maharadży Mysoru, którą otrzymał w darze za… jego uzdrowienie. Jak wieść niesie Mistrz był nauczycielem obdarzonym dobrym sercem, ale jednocześnie bardzo wymagającym i srogim. Już samo spóźnienie o jedną minutę skutkowało niewpuszczeniem na praktykę (!). Jednym z jego najwybitniejszych uczniów był Pattabhi Jois, który po niemal trzech dekadach nauk u swojego Mistrza (1927-1953), wykorzystując zdobytą wiedzę i własne doświadczenie udoskonalił metodę, a następnie rozpropagował ją z sukcesem w świecie zachodu.

Klucz do doskonałej praktyki

Słowem kluczem do zrozumienia i zdefiniowania ashtanga jogi jest DOŚWIADCZANIE. To ono przyczynia się do ziszczenia się całego spektrum dobrodziejstwa wypływającego z jej praktyki. Oczywiście teksty uznanych nauczycieli o jodze są także ważne, bo pogłębiają naszą świadomość i wiedzę. Ale już fotorelacje z Instagrama zdecydowanie mniej. Choć faktem jest, że imponują mega akrobatycznymi pozycjami, to również z tego samego powodu, mogą do niej zniechęcać.

Jednakże prawdę o ashtanga jodze, tak jak i każdej innej dziedzinie aktywności fizycznej, zna tylko ten, kto jej doświadczył. Dzięki doświadczaniu możemy dotknąć istoty pracy z ciałem, zrozumieć jego mechanizm i aktywować potencjał do rozwoju na wielu płaszczyznach naszego życia. Tego zdania był również Sri K. Pattabhi Jois, który swoim uczniom niezmiennie powtarzał, że joga to 99% praktyki, a jedynie tylko 1% teorii.

Rozmaitość funkcji i zalet

Ashtanga joga to metoda, która została tak zaprojektowana, by móc leczyć, wspierać i uszczęśliwiać. Dla profesora T. Krishnamacharyi praktyka asan była jednym z ważniejszych elementów warunkujących zdrowie fizyczne i psychiczne. Jako znawca ajurwedy podchodził do ludzkiego ciała i umysłu w sposób holistyczny. Stąd też, by poczuć pełnię zdrowia, leczenie musi być jednak wielokierunkowe: m.in. poprzez zdrowe odżywianie, higieniczny tryb życia, tak na poziomie fizycznym jak i mentalnym, regularną medytację, pranajamę i oczywiście aktywną pracę z ciałem. Jak już wyżej wspomniałam, jako pierwszy terapeutycznej mocy ashtanga jogi doświadczył Maharadża Krishna Raja Wadyiar IV, a po nim, po dziś dzień, również rzesze joginów na całym świecie.

Ashtanga joga jest nie tylko narzędziem do poprawy sprawności fizycznej, ale przede wszystkim do wsparcia osób, które potrzebują impulsu dla budowania dobrego i zdrowego życia. W tym również tych chorych, nieszczęśliwych i niedoskonałych. A na przeszkodzie do jej praktyki nie stoi wiek, tusza, brak siły i elastyczności, lecz jedynie nasz własny umysł przepełniony często nazbyt krytycznymi wyobrażeniami o nas samych i o naszych możliwościach. Zaś u podstawy jej praktyki nie leży dążenie do perfekcji, lecz odnalezienie wygody w niedoskonałości, wspieranej pasją i zapałem, spokojnym oddechem, aktywnymi bandhami i skoncentrowanym drishti. Tak wykonywane pozycje, bez względu na ich poziom zaawansowania, są pozycjami absolutnie doskonałymi.

ashtanga ashtanga joga doświadczanie historia jogi praktyka