3 etapy pogłębiania praktyki hatha jogi

3 etapy pogłębienia praktyki hatha jogi

Niezależnie od tego, czy dopiero zaczynasz swoją przygodę z jogą, czy też ćwiczysz już od pewnego czasu, warto mieć świadomość, co cię czeka lub na jakim poziomie jesteś. Z praktyką jogi, jak z każdą zgłębianą sztuką, związane są pewne etapy, przez które każdy przechodzi.

Aby osiągnąć doskonałość w sztuce jogi, a tym samym doświadczyć pełni jej działania, niezbędne jest przejście na kolejne poziomy. Krótko je zatem opiszę:

Etap pierwszy: Nauka – Poznanie

Gdy spotykasz się z jogą po raz pierwszy, jest ona czymś nowym. Pierwszy etap praktyki obejmuje zatem w sposób naturalny poznanie i naukę nowej dziedziny. To czas, w którym przyswajasz technikę i podstawy teorii. W przypadku hatha-jogi poznajesz pozycje jogi (asany), techniczne szczegóły ich wykonania, aby następnie połączyć je w sekwencje. Dowiadujesz się jak poszczególne asany, ich grupy oraz sekwencje działają na twoje ciało i świadomość. Odkrywasz także ćwiczenia oddechowe (pranayamy). Przez regularną praktykę i nieustanne powtarzanie tych samych ćwiczeń (co w przypadku jogi jest kluczowe) pogłębiasz samoświadomość.

Na tym etapie umysł pracuje intensywnie, jest nastawiony na percepcję, nieustannie analizuje i porównuje rozmaite warianty i sposoby praktyki. Głowa jest pełna pytań. Często możesz mieć wątpliwości jednak zazwyczaj przeważa głód wiedzy.

W tym czasie efekty jogi potrafią być spektakularne. Widzisz, jak zwiększają się zakresy ruchów, które możesz wykonać. Odczuwasz znaczną poprawę jakości życia. Wszystko to sprawia, że chcesz więcej, dzięki czemu z radością i zapałem oddajesz się dalszemu poszukiwaniu i zgłębianiu wiedzy jogicznej.

Etap drugi: Czucie – Moc oddechu

W pewnym momencie twoja wiedza jest już na tyle ugruntowana i osadzona w praktyce, że sama technika przestaje być najistotniejsza. Ważniejsze staje się czucie. Uwaga skupia się bardziej na odczuwaniu działania asan i ich sekwencji niż na ich technicznym wykonaniu. Zaczynasz uświadamiać sobie, że perfekcyjne wykonanie pozycji i przejść ma mniejsze znaczenie niż sam fakt regularnej praktyki.

Wyostrzona świadomość zaczyna dostrzegać subtelności poszczególnych asan i ich wariantów. Ważniejsza od techniki staje się jakość (energia) z jaką wykonujesz sekwencje. Pogłębiona samoświadomość pozwala ci dostrzegać zależności między funkcjonowaniem ciała a psychiką. To czas odkrywania głęboko zakorzenionych schematów, które ograniczają i formatują twoje życie. To również czas odkrywania niezmierzonej mocy, jaka w tobie drzemie.

Poznajesz wartość oddechu. Jego świadomość staje się kluczowa w wykonywaniu jogi. Nie jest to już tylko przypominanie sobie o potrzebie świadomego, spokojnego oddechu w asanie. To wykonanie pozycji lub sekwencji z poziomu, na którym subtelny ruch ciała w połączeniu z oddechem pozwala osiągnąć głębię wewnętrznej harmonii w praktyce.

Umysł staje się spokojny.  Odkrywasz, że jakość oddechu ma bezpośredni związek ze stanem świadomości. Doświadczenie praktyki coraz intensywniej kształtuje twoją codzienność.

Etap trzeci: Puszczenie – Jedność

Sumienne i uważne wykonywanie asan prowadzi do poziomu głębokiej integracji praktyki z życiem. Zdajesz sobie sprawę, że moc działania jogi polega na puszczeniu. Nic nie trzeba robić, niczego nie trzeba się uczyć. Wystarczy puścić, a wtedy objawia się w pełni cała moc jogi. To co masz jest wystarczające i kompletne.

Ćwiczenie jogi staje się naturalne i niewymuszone. Jest jak spożywanie codziennego posiłku, odżywiającego ciało i umysł. Co najważniejsze, skupienie i klarowność, będące efektem dotychczasowej praktyki, jest w coraz większym stopniu naturalnym stanem twojej świadomości. Działanie staje się swobodne i nabiera lekkości. Wszystkie elementy ścieżki jogi, takie jak jamy i nijamy, stają się integralną częścią twojego życia. Znika granica między czasem praktyki i czasem poza nią, gdyż każda chwila życia staje się praktyką jogi.

Trzeba pamiętać, że ścieżka wewnętrznego rozwoju nie jest drogą prostą. Przypomina raczej spiralę, po której krążymy często wracając do tego samego punktu, ale zawsze z nieco nową perspektywą. Przejście do kolejnego etapu nie jest trwałe i ostateczne. Będziesz odkrywać, że po okresach wzlotów i towarzyszącemu im poczuciu jedności będą się pojawiać momenty zwątpienia i rozbicia. Wtedy powrót do podstaw praktyki jest niezbędny. Dlatego jedną z najważniejszych wskazówek przekazanych nam przez Patańdżalego w Jogasutrach jest ta zawarta w sutrach I.13 i I.14 wskazująca, że kluczowym elementem w ćwiczeniu jogi jest ciągłość praktyki:

13. 13. tatra sthitau yatno bhyasah
    Ćwiczenie – dążeniem do stałości w nim
14. 14. dirghakalanairantaryasatkarasevito drdhabhumih
    Uprawiane długi czas, nieprzerwanie, ze skupioną uwagą – trwałym stopniem.*

* transkrypcja i tłumaczenie sutr wg Leon Cyboran „Klasyczna joga indyjska” PWN 1986