fot. Magdalena Właszek

Pasja, uważność, inspiracja? Czyli jak znaleźć odpowiedniego DLA SIEBIE nauczyciela jogi

„Nauczyciel jest po to by zapewnić, aby uczeń był na właściwej drodze,
ale prawdziwym, wewnętrznym nauczycielem jest praktyka sama w sobie.”

Guy Donahaye, „Guruji”

Gdy zaczynamy przygodę z jogą, może się okazać, że jest to początek niezwykłej drogi, na której czeka nas wiele pięknych, inspirujących doświadczeń, co sprawi, że będziemy chcieli iść jogiczną ścieżką przez całe życie. Na każdym etapie tego procesu kluczową rolę będzie odgrywał nasz nauczyciel, który wprowadzi nas w podstawy jogi, pokieruje przez meandry tej sztuki, inspirując do odkrywania samego siebie w codziennej praktyce. Regularna praktyka zawsze pociąga za sobą ogrom zmian – stopniowo będziemy poznawać samych siebie od nowa, zmieniają się nasze relacje z otoczeniem i nastawienie do świata. Dlatego też osoba doświadczonego nauczyciela jest niezwykle pomocna, aby poprowadzić nas drogą, którą sama idzie od wielu lat.

Na Dalekim Wschodzie przyjęte jest, że aby móc się uczyć od mistrza, należy darzyć go ogromnym szacunkiem, wykazać się poświęceniem i oddaniem. Mówi się, że nauczyciel pojawia się wtedy, kiedy uczeń jest gotowy. Innymi słowy, to od ucznia zależy jakiego wybierze sobie nauczyciela: takiego, który poprowadzi go do celu, czy też takiego, który będzie go zwodził. Jakakolwiek wiedza może zostać przekazana i przyjęta tylko wtedy, gdy pomiędzy nauczycielem i uczniem dochodzi do bezinteresownego zaangażowania.

W kulturze zachodniej mamy znacznie mniejsze oczekiwania względem relacji między uczniem i nauczycielem, niemniej nauczyciel jogi także powinien być dla nas autorytetem w swojej dziedzinie, a im większy będziemy mieli do niego oraz do naszej praktyki szacunek, tym większe owoce nam ona przyniesie. Zatem warto dać sobie czas, żeby znaleźć nauczyciela, któremu będziemy mogli zaufać i pozostać przy nim tak długo, jak długo ta relacja będzie nas rozwijała. Zawód nauczyciela jogi jest jedną z nielicznych profesji, gdzie życie zawodowe wywiera silny wpływ na życie prywatne, dlatego też – nauczyciel powinien żyć tym, czego naucza i kochać swoją pracę.

Oto kilka rad, które warto mieć na uwadze poszukując odpowiedniego nauczyciela:

1. Nauczyciel jogi regularnie praktykuje i nieustannie się rozwija

Posiada odpowiednie kwalifikacje – ma za sobą wieloletnią praktykę pod okiem doświadczonego nauczyciela, a także wymagany w danej metodzie program szkolenia nauczycieli. Jeśli nauczyciel posługuje się konkretnym certyfikatem, należy sprawdzić rangę instytucji, która wydała dyplom. Do najbardziej uznanych akredytacji należą:

• w tradycji Ashtanga jogi autoryzacja Instytutu Sri K. Pattabhiego Joisa (KPJAYI) w Mysore,
• systemie BKS Iyengara dyplomy wydawane przez Stowarzyszenie Jogi Iyengara w Polsce lub Instytut (RIMYI) w Punie,
• do prestiżowych indyjskich szkół z tradycjami zaliczają się również Bihar School of Yoga oraz Kaivalyadhama Yoga Institute w Lonavli,
• pewną wskazówką dla osób robiących kursy za granicą jest to, czy posiadają one akredytację Yoga Alliance.

2. Nauczyciel jest w stanie doprowadzić ucznia tylko tam, gdzie sam doszedł. To, co nam może przekazać powinno pochodzić z jego własnego doświadczenia i praktyki

Nauczyciel powinien utrzymywać praktykę własną oraz regularnie podnosić swoje umiejętności biorąc udział w zajęciach i warsztatach u bardziej doświadczonych nauczycieli i być pod stałą superwizją konkretnego nauczyciela. Nie musi to koniecznie oznaczać wyjazdów do Indii, choć nauka u źródła jest jak najbardziej wskazana. Obecnie na Zachodzie znajdziemy bardzo wielu wybitnych i oddanych uczniom nauczycieli jogi, których poziom nie tylko nie odbiega od poziomu nauczycieli indyjskich, często nawet go przewyższa.

3. Ucząc, nie tylko realizuje program, jest przede wszystkim uważny na uczniów

Prawdopodobnie spotkałeś nauczycieli, którzy przez czas trwania zajęć nie schodzą ze swojej maty… Albo takich, którzy podchodząc do ucznia indywidualne wydają się zniecierpliwieni?

Dobry nauczyciel nie prowadzi zajęć, po to by samemu poćwiczyć, ale poświęca w pełni uwagę uczniom Nie tylko demonstruje i prowadzi zajęcia, ale też pomaga indywidualnie i wykonuje korekty manualne. Powinien pozostawać w stałym kontakcie z grupą, dopasowując poziom zajęć do poziomu ćwiczących, a jednocześnie dostrzegając każdego ucznia z osobna.

Nauczyciel powinien być wyczulony na predyspozycje i potrzeby osób ćwiczących – w zależności od sytuacji kieruje uczniem, by praktykował bardziej aktywnie lub spokojniej; wie kiedy należy kogoś zmotywować, aby ten przekroczył swoją wewnętrzną granicę i dał z siebie więcej, a kiedy przyhamować, nauczyć odpuszczania i rozluźnienia w praktyce. Nauczyciel jest lustrem dla ucznia, pokazuje mu to, w którym miejscu uczeń faktycznie znajduje się w chwili obecnej, czemu powinien poświęcić więcej uwagi, sprowadza go na ziemię, ale jednocześnie w niego wierzy, bo wie jak daleko można zajść dzięki praktyce. Dzięki swemu doświadczeniu może przeprowadzić ucznia przez wszystkie przeszkody, przez które sam wcześniej przeszedł. Dobry nauczyciel rozumie i przekazuje zasadę, że: „powolny i zrównoważony rozwój jest dobry i daje długotrwałe efekty, a najsłodsze owoce regularnej praktyki przychodzą po latach”.

Zna swoich uczniów, pamięta ich imiona i traktuje każdego z równym szacunkiem, jest dyskretny. Dzieli się swoją wiedzą po to, by inspirować i rozwijać, a nie żeby się popisywać. W żadnym wypadku nie powinien stawiać się w pozycji eksperta od wszystkiego – gdy widzi potrzebę – odsyła nas na zajęcia do innego nauczyciela lub do odpowiedniego specjalisty, na przykład lekarza lub terapeuty.

4. Nauczyciel reprezentuje postawę jogiczną także poza matą

Joga stanowi rozbudowany system wiedzy praktycznej, którego asany stanowią najbardziej widoczną część, ale nie jedyną, ani też nie najważniejszą. Nauczyciel jogi powinien reprezentować sobą znacznie więcej niż tylko dyscyplinę fizyczną. Jednym z najbardziej widocznych postępów na drodze jogi będzie umiejętność zapanowania nad niskimi pobudkami, kompulsywnymi zachowaniami, czy nałogami. W związku z tym nauczyciel jogi powinien cechować się wysokim poziomem etyki osobistej i zawodowej, wrażliwością, otwartością umysłu i serca. Powinna go charakteryzować skromność i prostota, a przede wszystkim pozytywne nastawienie do otoczenia. Będzie odnosić się z szacunkiem i zrozumieniem dla odmiennych postaw i poglądów.

Joga rozwija również dobre zdrowie, buduje wysoki poziom energii i świadomie nadaje naszej życiowej sile pozytywny kierunek. Dlatego też, nauczyciel jogi powinien być osobą radosną, spokojną i zrównoważoną, o wyważonych opiniach. Będzie zdrowo się odżywiał, prowadził spokojne i uporządkowane życie, a także będzie wolny od nałogów.

5. Musi być „chemia”

Spójrzmy prawdzie w oczy – wysokie kwalifikacje nauczyciela, jego doświadczenie zawodowe to nie wszystko. Nawet najlepszy nauczyciel nie będzie odpowiedni dla każdego. Słuchajmy naszej intuicji – każda pozytywna relacja powinna opierać się na sympatii i zaufaniu, a także poczuciu, że nasz nauczyciel jest odpowiednią osobą, z którą będziemy coraz lepiej poznawać samych siebie, a zdobytą wiedzę będziemy w stanie przenieść poza matę, do świata zewnętrznego.

6. Nawet najlepszy nauczyciel pozostaje uczniem na swojej drodze

Może nas nauczyć tylko tego, czego sam się nauczył i doświadczył. Nawet najwięksi mistrzowie mają swoje słabości oraz całkiem przyziemne ograniczenia. Może się okazać, że z różnych powodów nasz nauczyciel nie będzie mógł wykonać niektórych asan, natomiast będzie w stanie bezbłędnie ich nauczyć. Nauczyciel jogi też jest człowiekiem – może mieć gorszy dzień, miewa problemy. Ważne jest by nie idealizując go, cenić go za to, co sobą reprezentuje i co od niego dostajemy, a jednocześnie wybaczać mu ewentualne potknięcia, niewiedzę, czy dumę. Warto pozostać wdzięcznymi za wszystkie dobre rzeczy, które od danego nauczyciela otrzymaliśmy, ale być też gotowym, by poszukiwać kolejnego jeśli czujemy, że obecny już nam nie wystarcza.

7. Nauczyciel nie jest po to by prowadzić ucznia za rękę

…ani też po to by mówić mu jak ma żyć, co myśleć, jak postępować. Nie „matkuje”, nie daje rad, nie rozwiąże twoich problemów. Nauczyciel, co najwyżej może stanowić w niektórych sprawach dobry przykład do naśladowania. To jakie efekty i w jakim czasie przyniesie praktyka jogi zależy wyłącznie od ucznia, od jego wytrwałości, systematyczności i uważności, na macie oraz poza matą.

Literatura:

Donna Fahri „Teaching Yoga”
Guy Donahaye „Guruji”

Joga nauczyciel