Recenzja książki „Przyprawy, które leczą” Karoliny i Macieja Szaciłło

Podczas podróży po Indiach zdarzało mi się odwiedzać lokalne plantacje przypraw. Głównie w Kerali i na Goa. Można tam zobaczyć jak rośnie chilli, kwitnie hibiscus i wanilia. Albo zdrapać trochę cynamonowej kory z drzewa. I rozetrzeć w dłoniach źdźbło trawy cytrynowej. Każda taka plantacja ma swój sklepik z przyprawami. Zwykle są drogie (droższe niż w Polsce) i jakby… zwietrzałe. Dlatego nigdy nic stamtąd sobie nie przywiozłam.

To wonne zioła i korzenie sprawiają, że gotowanie staje się rytuałem. Alchemią. Szczypta wrzucona do bulgoczącego garnka może nadać potrawie smak i barwę, wydobyć to, co ukryte lub podkreślić najważniejszą nutę dania. Z drugiej strony, przypraw często używamy bezrefleksyjnie. Bo coś wydaje się pasować do czegoś, a coś innego dodawać smaku temu, co jest trochę bez smaku…

Jeżeli zależy ci na zrozumieniu jakimi prawidłami rządzi się ten tajemniczy świat, warto sięgnąć po najnowszą książkę Karoliny i Maćka Szaciłło „Przyprawy, które leczą”. To niezwykłe kompendium wiedzy, u podstaw której leży ajurweda.

Ajurweda opiera się na ziołach

I dąży do przywrócenia równowagi w duszy oraz ciele. Stąd też dowiemy się, dlaczego warto, aby w naszej diecie znalazło się ghee (masło klarowane). Oraz w jaki sposób dana przyprawa może mieć wpływ na naszą indywidualną konstytucję (doszę). I jakie właściwości ma każdy ze smaków (rasa) i co dzięki nim możemy osiągnąć.

Co w tyglu puszcza zapach

Każda przyprawa została dokładnie opisana. Dowiemy się w jaki sposób ją stosować, jakie ma właściwości oraz poznamy przepisy, w których będzie grała pierwsze skrzypce. Świetnym  uzupełnieniem książki są ramki „Zdaniem konsultanta ajurwedyjskiego” autorstwa Przemka Wardejna, gdzie znajdziemy mnóstwo dodatkowych informacji. To wspaniała okazja, aby dokształcić się w dziedzinie przyprawologii! Nauczymy się, jak przyprawy odpowiednio ze sobą łączyć oraz kiedy nie do końca nam służą. I co zrobić, aby nie tylko wydobywały walory kulinarne, ale również, tak jak tytuł książki wskazuje, pozytywnie wpływały na zdrowie w zależności od naszych potrzeb.

Przyprawy, które leczą

Niektóre z nich, np. chrzan są naturalnym antybiotykiem. Inne mają właściwości antynowotworowe oraz mogą spowolnić procesy starzenia. Czy wiedzieliście, że świeże liście curry pomogą na nieświeży zapach z ust oraz problemy z próchnicą, a suszone obniżą poziom cukru we krwi? Cynamon ułatwi przyswajalność leków, a czarnuszka pozytywnie wpłynie na laktację. Kurkumę stosuje się w leczeniu AIDS, ponieważ powstrzymuje namnażanie się wirusa HIV. Szafran, jak się okazuje, jest wspaniałym afrodyzjakiem. A stosowana zewnętrznie pasta ze zmiażdżonego imbiru przyniesie ulgę przy bólach kręgosłupa…

Nazwy potraw brzmią egzotycznie

Ishtew, czyli kokosowe curry z anyżem lub też dal tadka przestaną być dla nas tajemnicą, a może nawet zagoszczą na naszym stole. Dowiemy się, jak samodzielnie zrobić pyszny serek indyjski (paneer) oraz wykonać mieszanki przypraw – np. garam masalę. W książce znajdziemy także dania z obszaru śródziemnomorskiego oraz mnóstwo inspiracji, jak nadać nowy charakter tradycyjnym polskim potrawom (tu polecam np. bigos z przyprawą pięciu smaków). Do tego dochodzą napoje i desery. Gdy przyjdą goście będziemy mogli ich uraczyć kawą po turecku z kardamonem podaną z ciasteczkami cytrynowymi z jałowcem…

„Przyprawy, które leczą” czyta się dobrze, nawet jeśli kuchnia nie jest naszym miejscem mocy. Ja akurat idę gotować. I będzie pachniało imbirem.

Karolina i Maciej Szaciłło, “Przyprawy, które leczą”
Wydawnictwo Zwierciadło
Warszawa 2018
ISBN:978-83-8132-046-7