Mniej rozkmin, więcej praktyki… czyli o tym, kiedy głowa ogranicza ciało

Czy aby osiągnąć rozwój w praktyce, należy przekraczać granice? Czy bycie we własnej strefie komfortu oddala nas od upragnionej pozycji i spowalnia rozwój?

Pierwszy raz na macie dla większości początkujących adeptów jogi jest niczym zimny prysznic na gorącą głowę. W sposób bezpardonowy doświadczamy zderzenia naszego postrzegania jogi, ze swoimi ograniczeniami natury fizycznej i mentalnej. Pojawiają się one już w pierwszym Surya namaskar (powitanie słońca). Skłon do dołu z kolanami niemalże przy brodzie, kij przypominający upadający naleśnik, czy pies z głową w dół wyglądający niczym słaniający się na nogach bizon walczący o życie.

Taka konfrontacja wyobrażeń z realnym doświadczaniem pozycji czy sekwencji, na pierwszy rzut oka banalnie prostych, wyzwala nieprzyjemne, a nawet bolesne odczucia w ciele. A te z kolei, naturalnie przekładają się na trudne reakcje na poziomie mentalnym. Odpala się w nas frustracja, złość, zniechęcenie. Część osób w efekcie zwija matę, kończąc tym samym swoją relację z jogą. Na szczęście jednak większość cierpliwie ją rozkłada, podejmując wyzwanie zmierzenia się z własnymi ograniczeniami.

Po wspomnianych już powitaniach słońca sprawiających nam na początku praktyki ogromną trudność, dalej konfrontujemy się z pozycjami często bardziej wymagającymi, jak marichyasany, drop back, supta kurmasana czy kapotanasana. Pozycje te często kuszą nas swoją  spektakularnością, stając się obiektem pragnień. W następstwie tego procesu uruchamia się nasze ego. Ego, które sprawia, że zaczynamy niestety bardziej cisnąć niż praktykować.

Joga to bycie tu i teraz w bezpragnieniowości i w nieoczekiwaniu. Ale równocześnie to proces nieustającego rozwoju. Jak zatem zbalansować brak oczekiwań z rozwojem praktyki? Aby odpowiedzieć na to pytanie, może należałoby postawić sobie kolejne pytanie. Gdzie rzeczywiście są granice naszego potencjału? W ciele czy w głowie?

Czy nie jest tak, że sami ograniczamy własny potencjał i zasoby. Czasem z lenistwa, a czasem z czystej frustracji. Ale też z niewiedzy, czy z niewłaściwie rozumianego nieoczekiwania i bezpragnieniowości. I niestety – dość często – z braku wiary we własne możliwości.

Praca z ciałem to materia niezwykle subtelna, wymagająca uważności i ostrożności. Dlatego też, aby praktyka była nieprzemocowa i jednocześnie rozwojowa, ciało musi nieustannie dogadywać się z głową. Finalnie chcemy przecież zbudować harmonijną relację ciało – umysł. I dojść do miejsca, gdzie już nie gnamy na poziomie fizycznym, a umysł nie ogranicza i nie blokuje rozwoju.

Sięgając do Jogasutr, starożytnego dzieła autorstwa indyjskiego mędrca Patańdżalego, odkrywamy całe spektrum „narzędzi” do dobrej praktyki. Jednym z nich jest tapas, składowa tzw. nijam – zasad mówiących o naszym postępowaniu w relacjach z samym sobą. Tapas to dyscyplina, to żarliwość i zapał w działaniu. Tak więc i w praktyce.

Stąd też odpowiedź na pytanie o granice naszych możliwości, odnajdziemy jedynie poprzez regularną praktykę. Dzień po dniu poznając swoje ciało i siebie samych. A regularna praktyka z tapas, w połączeniu dodatkowo z ahimsą – zasadą mówiącą o niekrzywdzeniu, również siebie i niestosowaniu przemocy – również  wobec siebie, sprawi, że nasze ciała sukcesywnie i bezpiecznie same będą adoptowały się do trudnych pozycji, wykorzystując zapasy naszego zmagazynowanego potencjału.

Tak więc dopóki nasze ciało doświadcza rozwoju, to w rzeczywistości siłę i zakresy czerpie ze swoich wewnętrznych zasobów. Nie przekraczając własnych granic, jedynie poszerzając granice naszej mentalnej strefy komfortu, wytyczone przez umysł, a nie ciało.

Może zatem warto zaufać własnemu ciału i nie ograniczać go schematami myślowymi, lękami, czy brakiem wiary w jego potencjał i pozwolić mu na swobodny rozwój… I na kolejne asany, których nasz umysł czasem nie ogarnia. Współczesny mistrz i nauczyciel ashtanga jogi, Pattabhi Jois, mówił: „Praktykuj, reszta przyjdzie sama”… A ja ujmę to tak: mniej rozkmin, więcej praktyki, a reszta przyjdzie sama…

No i fajnie, aby praktyka sama w sobie dawała radość i zadowolenie. Santosa. Zadowolenie z tego co mamy. Dziś. Tu i teraz. Siła może płynąć z naszego wewnętrznego potencjału, a inspiracja? Cóż… być może właśnie z Jogasutr? Ta swoista „skrzynka z narzędziami”, ofiarowana ludzkości przez Patandżalego, dedykowana dobrej praktyce i dobremu życiu, mimo upływającego czasu, wciąż nie traci na swojej aktualności. Wspiera. Rozwija. Uszczęśliwa…

Dobrej praktyki. Dobrego życia. Namaste.