fot. Ewa Wardzała

Joga a odporność

Utrudnienia i choroba

Każdy z nas w życiu trafia na przeszkody na drodze rozwoju osobistego. Te utrudnienia w jodze nazwane są antarayah. Jogasutry wyszczególniają trzynaście przeszkód, które można podzielić na trudności fizyczne, psychiczne, intelektualne i duchowe. Jednak to pierwsza z nich – choroba (vyadhi), może być źródłem wszystkich pozostałych. Dlatego, gdy miewamy problemy zdrowotne, popadamy w otępienie, pojawiają się wątpliwości i zaniedbujemy codzienne obowiązki. Jesteśmy leniwi pod względem zarówno psychicznym, jak i fizycznym, brakuje nam wytrwałości, doświadczamy cierpienia i rozpaczy, stajemy się niestabilni. Dalsza podróż ku samodoskonaleniu i dążeniu w kierunku celu jogi jest wtedy niemożliwa. Przeszkodom tym przeciwdziała się poprzez wysiłek skupiony na konkretnej pracy. Dzięki praktyce asan, możemy zapobiegać zapadaniu na różnego rodzaju choroby.

Zanieczyszczenia

Współcześnie, nasze ciało narażone jest na ekspozycję na zanieczyszczenia – skażone jest powietrze, woda, gleba oraz pożywienie. Dodatkowym zagrożeniem dla organizmu jest nadmierny stres, napięcie oraz zbyt intensywne doznania zmysłowe (dźwięki, zapachy i smaki). Funkcjonowanie w takich okolicznościach sprawia, że sami tworzymy idealne warunki dla powstawania i rozwoju choroby oraz złego samopoczucia. Konieczne jest zatem przeciwdziałanie tym niesprzyjającym czynnikom. Podstawą jest dobrej jakości woda oraz zdrowa dieta, bogata w produkty ekologiczne. Poza tym należy ograniczyć stres i napięcie. Przed zapadaniem na choroby chroni nas system immunologiczny. Trzeba mu tylko stworzyć odpowiednie warunki.

Odporność i joga

Odporność organizmu dzielimy na naturalną i nabytą. Z pierwszą rodzimy się, ta druga rozwija się wraz z nami. Organizm z każdym dniem uczy się jak się chronić przed bakteriami i wirusami. Ze względu na liczbę zagrożeń zewnętrznych, pochodzących z środowiska w jakim żyjemy, konieczne staje się tworzenie dobrych warunków, w których moglibyśmy funkcjonować. Podstawowymi składowymi systemu immunologicznego są m.in. układ krwionośny i limfatyczny.

W skład krwi wchodzą: składniki komórkowe i osocze, w którym są one zawieszone. Komórki krwi dzielimy na erytrocyty (krwinki czerwone), leukocyty (krwinki białe), trombocyty (płytki krwi). To właśnie białe krwinki hamują inwazję bakterii i wirusów w organizmie. Mięsień serca tłoczy krew przez tętnice, dzięki czemu dostaje się ona we wszystkie rejony ciała i poprzez żyły wraca do serca.

Dzięki praktyce pozycji odwróconych (Salmaba Sirsasana, Salamba Sarvangasana) wykorzystując grawitację umożliwiamy proces udrożnienie krwiobiegu. Dzięki temu leukocyty mają łatwiejszy dostęp do wszystkich komórek ciała, by je chronić. Pozycja Adho Mukha Svanasana masuje mięsień serca, poprzez opadanie przepony w jego kierunku. Regularny masaż tego mięśnia i jego rozluźnianie w Savasanie, tworzy dla niego idealne warunki do dobrego funkcjonowania. Relaks w pozycji leżącej sprawia, że krew nie napotyka na opór siły grawitacji i praca organizmu nie wymaga aż tak dużego wysiłku. Regularna praktyka tych pozycji, tworzy idealne warunki by organizm mógł wzmacniać się i zwalczać choroby.

Limfa (chłonka) to płyn tkankowy znajdujący się w układzie limfatycznym. Jego zadaniem jest przechwytywanie wirusów i bakterii i transport ich do węzłów chłonnych celem oczyszczenia. Ponieważ transport limfy odbywa się w organizmie za sprawą kurczenia i rozkurczania mięśni, praktyka jogi wspaniale wspomaga ten proces. Wykonując asany wspomagamy przepływ limfy w organizmie. Dodatkowy wpływ na jej transport ma siła grawitacji. Wykonywanie pozycji odwróconych (Salamba Sarvangasana, Salamba Sirsasana) powoduje zwiększenie krążenia chłonki w organizmie. Przechodząc przez ciało, zbiera wirusy i bakterie do węzłów chłonnych, by tam doszło do jej odfiltrowania i oczyszczenia. Dodatkowo, pozycje takie jak Uttanasana i Adho Mukha Svanasana, gdzie serce pozostaje wyżej niż głowa, pozwalają przesuwać się limfie do układu oddechowego. Jest on zazwyczaj najbardziej narażony na infekcje. Asany w skłonie w przód z podparciem głowy (Yogamudra), pozwalają docierać chłonce w rejon głowy, tak, by mogła przepływać przez gardło i nos, wychwytując potencjalne infekcje. W ten sposób możemy wspomagać drenaż limfatyczny całego organizmu, by mógł skuteczniej bronić się przed chorobą.

Regeneracja

Jeżeli już jednak choroba zaatakowała nasze ciało, należy dać mu odpocząć. Wszelkie możliwe pozycje relaksacyjne będą miały działanie wspomagające. Ciało potrzebuje wtedy energii na walkę z infekcją. Asany w siadzie z skłonem w przód pozwalają obniżyć gorączkę i zmniejszyć bóle głowy. Pozycje regeneracyjne w leżeniu, najlepiej z użyciem pomocy pod plecami, tworzą dużo przestrzeni w klatce piersiowej, aby ułatwić swobodne oddychanie. Wykonanie pozycji odwróconych i relaksacyjnych (Salamba Sirsasana, Salamba Sarvangasana, Setu Bandha Sarvangasana) w  taki sposób, by nie były zbyt męczące, pozwala przemieszczać się wydzielinie w zatokach, a tym samym, pomaga w oczyszczeniu nosa.

Profilaktyka na co dzień

Warto pamiętać, że profilaktyka jest zawsze najważniejsza. Dlatego regularna praktyka asan podanych w sekwencji poniżej, szczególnie w okresie jesienno-zimowym czy wczesnowiosennym może uchronić nasz organizm od chorób. Krótkie i często powtarzane ćwiczenia to nie tylko doskonałe antidotum na infekcje, ale również sposórb na poprawę samopoczucia w okresie, gdy doświadczamy mniejszego natężenia światła dziennego.

Sekwencja poprawiająca odporność

Salamba sirsasana

Wskazania i korzyści: Limfa i krew spływają w dół ciała. Po wyjściu i powrocie do pozycji horyzontalnej, chłonka spływa w odwrotnym kierunku. Dzięki temu udaje się ją skutecznie rozprowadzić po całym organizmie.

Salamba sarvangasana

Wskazania i korzyści: Siła grawitacji zapewnia spływanie krwi z żył w stronę serca. Pochylenie głowy sprawia, że mimo odwrócenia ciała, pojawia się spokój i wyciszenie, sprzyjające regeneracji.
Limfa przemieszcza się w rejon górnego ciała, wychwytując bakterie i wirusy i odprowadza je do węzłów chłonnych.

Siavasana

Wskazania i korzyści: Limfa w organizmie może rozprowadzać się równomiernie, nie napotykając większych oporów grawitacji. Podobnie krew jest tłoczona przez układ krwionośny z mniejszym wysiłkiem. Pozycja sprzyja regeneracji i wyciszeniu.

Uttanasana

Wskazania i korzyści: Limfa spływa w rejon klatki piersiowej, gardła i nosa oraz do węzłów chłonnych pachowych, przyusznych i podżuchwowych. Jednocześnie asana wykazuje działanie regenerujące i sprzyja wyciszeniu.

Adho mukha svanasana

Wskazania i korzyści: Limfa, dzięki sile grawitacji, może z łatwością docierać w rejon klatki piersiowej. Serce ma zapewniony masaż w wyniku opadania przepony. Reguluje to ciśnienie krwi i wzmacnia mięsień sercowy.

fot. http://theyogainstitute.org

Yogamudra

Wskazania i korzyści: Dzięki tej pozycji limfa może przedostawać się w rejon nosa i gardła. Serce się wycisza i może odpocząć. Asana pozwala zregenerować cały organizm i zebrać siły do walki z infekcją.